क) जरुर साथी म पागल !
यस्तै छ मेरो हाल !
ख) म शब्दलाई देख्दछु !
दृश्यलाई सुन्दछु !
बास्नालाई स्वाद लिन्छु !
आकाशभन्दा पातला लिन्छु !
ती कुरा,
जसको अस्तित्व लोक मान्दैन
जसको आकार संसार जान्दैन !
म देख्दछु ढुङ्गालाई फूल !
जब, जल- किनारका जल- चिप्ला ती
कोमलाकार पाषण,
चादँनीमा स्वर्गको जादुगर्नी मतिर हाँस्दा
पत्रिएर, नर्मिएर, झल्किएर,
बल्किएर उठ्दछन् मूक पागलझैं,
फूलझैँ एक किसिमका चकोर- फूल !
म बोल्दछु तिनसँग, जस्तो बोल्दछन् ती मसँग
एक भाषा, साथी !
जो लेखिन्न, छापिन्न, बोलिन्न,
बुझाइन्न, सुनाइन्न !
जुनेली गंगा- किनार छाल आउँछ तिनको भाषा
साथी π छालछाल !
जरुर साथी म पागल !
यस्तै छ मेरो हाल !
ग) तिमी चतुर छौ वाचल
तिम्रो शुद्घ गणित-सुत्र हरहमेसा चलिरहेको छ
मेरो गणितमा एकबाट एक झिक
एकै बाँकी रहन्छ !
तिमी पाँच इन्द्रियले काम गर्छौ ! म छैटौंले
तिम्रो गिदी छ साथी ! मेरो मुटु !
तिमी गुलाफलाई गुलाफसिबाय देख्न सक्दैनौ,
म उसमा हेलेन र पद्मीनी पाउँछु,
तिमी बलिया गद्य छौ !
म तरल पद्य छु !
तिमी जम्दछौ जब म पग्लन्छु
तिमी सङ्लन्छौ जब म धमिलो बन्दछु,
र ठीक त्यसैको उल्टो !
तिम्रो संसार ठोस छ ! मेरो बाफ !
तिम्रो बाक्लो, मेरो पातलो !
तिमी ढुङ्गालाई वस्तु ठान्दछौ,
ठोस कठोरता तिम्रो यथार्थ छ !
म सपनालाई समात्न खोज्दछु,
जस्तो तिमी, त्यो चिसो, मीठो अक्षर काटेको
पान्ढिकीको बाटुलो सत्यलाई !
मेरो छ बेज काँडाको साथी !
तिम्रो सुनको र हीराको !
तिमी पहाडलाई लाटा भन्दछौ,
म भन्छु वाचाल !
जरुर साथी !
मेरो एक नसा ढिलो छ ।
यस्तै छ मेरो हाल !
घ) म माघको ठन्डीमा
ताराको सेतो प्राथमिक राप तापेर बसिरहेको थिएँ,
दुनियाँले मलाई तरङ्गी भने !
भस्मेश्वरबाट र्फकदा सात दिन टोलाएको देखेर
भूत लागेको भने !
एक सुन्दरीका केशमा
समयका तुसाराको पहिला छिर्का परेको देखेर
म तीन दिन रुँदा,
मेरो आत्मालाई बुद्घले छुँदा
मलाई छटाएको भने !
मैले वसन्तको पहिलो कोकिल सुनेर नाचेको देख्दा,
बहुला भने !
एक सुनसान ��"ँशीले मलाई निशास भएर
म प्रलय- वेदनाले उफ्रेँ !
मूर्खहरूले मलाई त्यस बेला ठिङ्गुरा हालेर राखे !
म तुफानसँग एक दिन गीत गाउन थालेको थिएँ,
मलाई बुज्रुकहरूले राँची पठाइदिए !
म आफूलाई एक दिन मरेको सम्झेर लम्पसार थिएँ,
एक साथीले बेसरी चिमोटिदिए
र भने, "ए पागल, तेरो मासु अझ मरेको छैन !"
यस्ता कुरा भए साल, साल !
पागल छु साथी !
यस्तै छ मेरो हाल !
ङ) मैले नवाबको मदिरालाई खुन भनेको छु,
छिमेकी रन्डीलाई लास भनेको छु !
राजालाई गरिब,
सिकन्दरलाई मैले गाली दिएको छु !
महात्मा भनाउँदाको निन्दा गरेको छु !
नगण्य व्यक्तिलाई, तर,
सातौँ आसमानसम्म,
तारिफको पुलमा चढाएको छु,
तिम्रा महापण्डित, मेरो महामूर्ख !
तिम्रा स्वर्ग, मेरो नरक !
तिम्रो सुन, मेरो फलाम
साथी ! तिम्रो धर्म मेरो पाप !
जहाँ तिमी आफूलाई चलाख सम्झन्छौ,
उहाँ म देख्छु तिमीलाई बिलकुल लाटा !
तिम्रो उन्नति, मेरो अवनति,
यस्तै छ मोलमोलाईको उलटपलट,
साथी ! तिम्रो विश्व, मेरो बाल !
जरुर साथी ! म बिलकुल चन्द्राहत छु
चन्द्राहत,
यस्तै छ मेरो हाल !
च) म अन्धालाई दुनियाँको अगुवा देख्दछु,
गुफा-तपस्वीलाई भगुवा देख्दछु,
मिथ्याका मञ्च चढेकालाई
काला नटुवा देख्दछु !
विफललाई सफल देख्दछु !
प्रगतिलाई अगति देख्दछु !
या हुँला मै एँचाताना !
या हुँला मै दिवाना !
साथी ! मै पागल !
छ) निर्लज्ज नेतृत्वको नीरस रसनाको
रन्डीको नाच हेर !
जन-अधिकारको डँडाल्नोको भाँच हेर !
जब भँगेरटाउके छापाको कालो मिथ्याले
मेरो विवेक-वीरलाई जाली झूटले ललर्काछ,
तब हुन्छन् मेरा गाला राता साथी !
सद्यकेका गोलझैँ राता !
जब निमुखा दुनियाँ कालो जहर पिउँदछ,
पिउँछ कानले अमृत भनिठानेर
र मेरा आँखाअगाडि, साथी !
तब हुन्छन् ठाडा मेरा रौँ, रौँ
गर्गनका सर्पकेशझैँ, मेरा जिस्क्याइएका रौँ, रौँ !
जब बाघले मृग खान आँको देख्छु, साथी !
या ठूलो माछाले सानो,
तब मेरो मक्काएका हड्डीमा पनि दधिचिको आत्माक
भयङ्कर बल पसेर, बोल्न खोज्दछ, साथी !
स्वगबाट चटयाङ परेको दिनझैँ
जब मानवले मानवलाई मानव ठान्दैन, साथी !
तब कडबडाउँछन् मेरो बतीस्दन्ते बङ्गारा,
दुवै !
जस्तो भीमसेनका दाँत !
अनि, प्रकोपको लाल-लाल आँखाका डल्ला,
फनक्क घुमाएर एक डबलले, म
यो अमानवको मानवजगत्लाई,
एक आगोको लप्काले झैँ हेर्दछु, साथी !
उफ्रिन्छन् मेरा कलपुजर्न,
खलबल, खलबल !
तुफान हुन्छ मेरो सास !
विकृत हुन्छ मेरो चेहरा !
बन्दछ मेरो दिमाग, साथी !
वडवानलझैँ, वडवानलझैँ !
म वन खाने आगोझैँ बहुला हुन्छु !
बहुला, साथी !
काँचै निलूँ झैँ विश्वविशाल !
जरुर साथी !
म सेन्दर चकोर, असुन्दर फोर π कोमल-क्रुर
चिडिया, स्वर्गाग्नि-चोर
तुफान-पुत्र !
पागल ज्वालामुखीको उद्गार
भयङ्कर व्यक्तित्वपाल !
जरुर, साथी ! सन्के मगज छु सन्के !
यस्तै छ मेरो हाल ! |